صفحه اصلی پرسش و پاسخ پشتیبانی تماس با ما

مقاله حمام خان یزد

دانلود مقاله حمام خان یزد

مقدمه

نگاهی  گذرا   به  متون  دورانها ی مختلف   تاریخی موید  این  امر  است که  حداقل   در  همه­­­­ی دوره ی  اسلامی  حمامهای عمومی   فراوانی   در  شهرهای   مسلمین   وجود  داشته  و  با توجه  به  تعداد  آنها  در هر  شهر ، از  حیث اهمیت ،  هر  محله  یا  گذر  شهر  قدیم ، در کنار  دیگر  بناهای  عمومی  ، حتماً حمام  یا  حمام هایی  برای   استفاده ی مردم  داشته   است  .

این  حمام ها  را  معمولاً  افراد  ممکن   و خیر   می ساختند   و وقف   عموم می کردند  .

تعداد   بسیار  و  اهمیت   حمام های   عمومی   در  شهرهاالبته   ناشی   از  لزوم  رعایت  نظافت   در نظر   مردم  و در  شرع   اسلام بوده   است  ؛اما حمام در  گذشته  فقط محل  استحام   نبود   ، بلکه  مکانی  برای  گذران   اوقات  فراغت ،  گفتگو  و تبادل  نظر  ،  رفع  خستگی   و حتی  عبادت  ، گرد  آمدن  دوستان   و  حل  و  فصل  مسائل  زندگی   بود  ،  در  حمام ،  نه  تنها ، که  جانها تازه  می شد  .

معماری  حمام  های  سنتی  ایران

حمام قدیمی  معماری  پیچیده ای  دارد   و گاه  دو حمام یا  بیشتر  با  هم   ادغام   شده که دراین  صورت  ،  معمولاً یکی بزرگ  تر  و پرکار  از  دیگری   است و  اغلب ،  حمام بزرگ تر  به  زنان  اختصاص  داشته  است . هر  حمام از دو فضای  اصلی  تشکیل  می شود : فضای اول  ،  « بنیه » یا « سربینه » رخت کن و جای  آماده  شدن  برای استحکام  یا  خروج  از  حمام بوده  است و فضای  دوم  « گرم خانه » محل  شستشو و  تطهیر  بدن  ،   بینه   در  بین  ورودی   حمام و گرم  خانه   قرار می گیرد  . هوای  بینه  را  نیمه  گرم   می کردند  تا  مراجعان یک باره   با  هوایی  گرم   مواجه  نشوند  و  همچنین   در  هنگام   خروج   از  گرم  خانه  یکباره   در  هوای  متفاوت  بیرون   قرار  نگیرند  و  سلامتشان   به  خطر  نیفتند  .  ورودی  حمام   و نیز   فضای  بینه  و گرم خانه را که «میان در »  خواند  می شود  ،  به  نوعی  با  پیچ و خم  بسیار   طراحی  می کردند   که  جلو  تبادل   مستقیم   حرارت   و  رطوبت  را  بگیرد   و  هوای  بیرون  حمام  به  بینه   و  هوای  بینه   به  گرم خانه  و  بالعکس  به  سهولت   منتقل نشود  .  کل  حمام  را نیز   برای  حفظ گرمای درونی   آن  معمولاً پایین  تر   از  سطح   زمین  و   درون  خاک   می ساختند   .

بخشی   از فضاهای   حمام  نیز   نقش   پشتیبانی   دارند ؛ یعنی   فضاهای   مربوط   به تأمین  آب و  حرارت  حمام . تون  و انبار  سوحت آن  از  این نوع  فضاهاست   . تون  محل  اموختن  آتش   برای  گرم  کردن  آب  حمام  بوده   و در پشت  گرم  خانه   و  خزینه   جای  داشته  است  و از   بیرون  حمام ،  بدان  وارد   می شدن  .بناهایی که  دو  یا چند حمام داشتند  بایستی   چنان  طراحی   می شدند  که همه  ی حمام  ها از از یک  فضای  پشتیبانی   مشترک  استفاده کنند  .

بینه  یا سربینه مهم  ترین  و  زیباترن  فضای  حمام است – فضایی  وسیع و پر  تزیین  با گنبدی   بزرگ   و حوضی  در  میان  . دراطراف  فضای  میانی  بینه ،  سکوه  با  غرفه هایی   برای  نشستن  و استراحت  مراجعان  قرار دارد . کف  این  فضا ها  بالاتر  از کف  فضای  میانی  و  بینه   و سقفشان   معمولاً  پایین  تر   است ؛  و از این  رو  ، فضاهایی دنج و مشرف  بر آن  اند .  برای  ورود  به آنها بایستی   از  چند  پله  بالا   می رفتند   و  پاها را  قبیل  از  ورود  ،  در حوضهای  روی  سکوه  می شستند  .  بیشترین   تزئینات   حمام  همیشه   در  بینه  است  . کف  بینه  و  غرفه های   اطراف  آن  معمولاً  سنگی  است و  ازاره های  آن  کاشی   یا سنگ  و  دیوارهایش  پوشیده  از  گچ بری  و  آهک  بر ی نقاشی   است  .  زیر گنبد   میانی   و  طاقهای  غرفه ها  هم غالباً پوشیده  از  انواع  کاربندیهای  ظریف  با  گچ بری یا آهک بری  است .  نور  پردازی  منظم  بینه نیز بر جلوه و تاثیر  این  تزئینات   می افزاید  . حوضهای  درون   بینه   و  فواره های آنها نیز  افزودن   تلالو   و اوای   آب   به  فضا اثر آرامش بخش   آن را  دو چندان   می  کرده  اند .

گرم   خانه  اغلب  فضای   کوچک تر  و  ساده  تر  از  بینه است  که گوشه هایی  بریا  نشستن   و شستوشو  دارد  .  خزینه ی  آب  گرم و حوض  آب  سرد  ،  که آن را « چال  حوض » می نامند و  فضاهایی خصوصی  تر  برای   استحمام در مجاورت  گرم  خانه   قرار دارد .گرم خانه نیز حوضهای  متعدد کوچک  و  بزرگ   دارد   و  روشنایی   اش   از  نورگیری  سقفی  تامین   می شود  .  از اره  و  دیوار و سقف  گرم  خانه  نیز  غالباً تزئیناتی  با  مواد  متنوع  و نقوش  مختلف   دارد  .

فهرست

مقدمه                                 ۲
معماری  حمام  سنتی  ایران                      ۳
آداب  و  رسوم  استفاده  ا ز حمام                     ۵
بررسی  حمام  خان  یزد                         ۷
تحقیقت  بدست  آمده  از  مرکز  اسناد   و مدارک  میراث فرهنگی  استان  یرد     ۱۰
واژه نامه                                  ۱۴
منابع  و  مآخذ                             ۲۳


تعداد صفحات : 25 | فرمت فایل : word

بلافاصله بعد از پرداخت لینک دانلود فعال می شود